Fodepar Nedir, Ne Anlama Gelir?

Fodepar atletizm sporunda yanlış çıkış anlamına gelen bir kelimedir. Depar ise Türk Dil Kurumuna (TDK) göre “çıkış” ve “depar çizgisi” anlamlarında kullanılmaktadır.

Aynı zamanda yüzmede de yanlış çıkış anlamına gelmektedir. Depar hakemi komut vermeden çıkış yapan yarışmacının diskalifiye olması anlamına da gelmektedir. Böyle bir durumda görev yapan hakem yarışı durdurmayıp, yarış sonlandığında yanlış çıkış yapan sporcuyu yarışmadan men / diskalifiye edebilirler.

“Fodepar” kelimesi Fransızca kökenli bir ifadedir: “faux départ”. Türkçeye geçtiğinde biraz ağızda yuvarlanmış, biraz halk arasında evrilmiş ve sonunda “fodepar” şeklini almış. Anlamı ise oldukça ilginç ve yerinde: “erken çıkış” ya da “yanlış başlangıç”.

Aslında bu tabir ilk olarak spor dünyasında, özellikle atletizmde kullanılmış. Yarışın başlaması için verilen işaretten önce koşuya başlamak—yani kural dışı bir hamle yapmak. Fakat zamanla bu kelime sadece pistlerde değil, hayatın birçok alanında kendine yer bulmuş. Bir ilişkide, işte, girişimde ya da gündelik bir konuşmada bile bir kişi yanlış zamanda, yanlış şekilde adım atarsa, işte orada bir fodepar yapılmıştır.

Biraz daha gündelik dile çevirirsek, fodepar, toplum içinde yapılan küçük düşürücü ya da uygunsuz hareketleri de tanımlar hale geldi. Örneğin, resmi bir toplantıda yersiz bir şaka yapmak, yeni tanıştığın birine fazla samimi davranmak, ya da bir ortama uygun olmayan kıyafet giymek… Hepsi birer fodepar olabilir.

Kısacası, fodepar; zamanı, yeri ya da ölçüyü tutturamamak demek. Küçük bir gaf, ama bazen etkisi büyük olabilir. Dilde sade, anlamda derin bir kelime.